رتبه‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری دشت مشهد نسبت به کاهش منابع آب زیرزمینی با روش بیزین بهترین-بدترین.

Authors

  • آرش دوراندیش دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
  • آزاده دوگانی دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
  • محمد قربانی استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
Abstract:

عدم امنیت آب یک نگرانی رو به رشد در سطح جهان است، به‌ویژه برای کشورهای در حال توسعه، که در آن طیف وسیعی از فعالیت‌ها از جمله کشاورزی به سیستم‌های تأمین آب وابسته است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای مثال استفاده فزاینده از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی دشت مشهد در نتیجه توسعه کشاورزی و صنایع وابسته در این دشت منجر به تشدید روند نزولی سطح آبخوان آن شده است. از این رو تاب‌آوری دشت مشهد نسبت به کاهش منابع آب زیرزمینی مسئله‌ای بسیار مهم است. در این تحقیق سعی شده است تا با توجه به نظر کارشناسان امر و با استفاده از دو روش بیزین بهترین-بدترین و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، پس از تعیین متغیرهای اساسی تأثیرگذار بر مدل به تحلیل اولویت این متغیرها پرداخته شود تا بتوان با استفاده از این دانش، در آینده به تعریف استراتژی‌های اساسی برای افزایش تاب‌آوری این منابع در این دشت پرداخت. با توجه به مرور ادبیات ، این تحقیق اولین تلاش برای به کارگیری روش بیزین بهترین-بدترین در این حوزه تحقیقاتی است. نتایج این تحقیق نشان داده‌است که بترتیب نرخ تخلیه آب‌های زیرزمینی در کشاورزی (با وزن نهایی 18103/0 در بخش BWM و 21216/0 در بخش AHP)، منابع آب زیرزمینی موجود کشاورزی (با وزن نهایی 20104/0 در بخش BWM و 174165/0 در بخش AHP)، میزان تلفات آب سطحی و زیرزمینی در بخش کشاورزی (با وزن نهایی 10248/0 در بخش BWM و 0884/0 در بخش AHP)، با ترتیبی متفاوت در دو روش، بالاترین اهمیت را دارا می‌باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تأثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت فسا با استفاده از شاخصهای بارندگی معیار شده، منابع آب زیرزمینی و قابلیت هدایت الکتریکی معیار شده

پدیده ی خشکسالی در طول دوره ی وقوع خود، منابع آبهای زیرزمینی را تحت تأثیر قرار می دهد، که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است . در این تحقیق، میزان آسیب پذیری خشکسالی هواشناسی دشت فساو پیرامون آن، با استفاده از شاخص بارندگی معیار شده (SPI) در مقیاسهای مختلف ماهانه ، فصلی و سالانه در طول دوره ی آماری 1388-1357، و وضعیت خشکسالی آب و زمین شناسی این منطقهطی سال های 1388-1372 با استفاده از شاخص م...

full text

پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز با استفاده از متغیرهای محیطی و مدل نسبت فراوانی

افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤثر در پتانسیل آب‌های زیرزمینی (ارتفاع زمین، سنگ‌شناسی، انحنای سطح زمین، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، تراکم شبکۀ آبراه...

full text

بررسی آب زمین شیمی منابع آب زیرزمینی دشت مرکزی لرستان

کاهش کمیت و کیفیت آب به‌دلیل اضافه برداشت و تداوم خشکسالی، خسارات جبران‌ناپذیری به منابع آب‌زیرزمینی استان لرستان وارد کرده‌است. دشت مرکزی یکی از دشت‌های حوضه‌‌آبریز خرم‌آباد که در این پژوهش به مطالعه آن پرداخته‌شده‌است، نیز در سال‌های اخیر دچار افت سطح آب گردیده است. مدیریت منابع آب، مهمترین و راهبردی‌ترین روش برای کنترل این بحران روزافزون می‌باشد. گام نخست برای دستیابی به این هدف، ارزیابی هید...

full text

پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: دشت رومشگان)

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب‌های زیرزمینی به عنوان مناسب‌ترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب می‌آید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده اس...

full text

ارزیابی روش کریجینگ بیزین تجربی در پهنه‌بندی تراز آب زیرزمینی

چکیده: سابقه و هدف: آب‌های زیرزمینی از منابع ارزشمندی است که همواره مورد توجه پژوهشگران قرار داشته است. از موارد مطالعاتی در این زمینه، تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی شده تراز سطح آب زیرزمینی است که با انتخاب مناسب‌ترین روش از بین روش‌های مختلف درون‌یابی انجام می‌شود. روش درون‌یابی کریجینگ که بر پایه نیم‌تغییر نما است، یکی از روش‌های درون‌یابی موسوم به روش‌های زمین‌آماری است. دقت درون‌یابی به انتخاب م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 2

pages  301- 316

publication date 2020-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023